VPRO Tegenlicht

Journalistiek programma dat zijn verhalen zoekt op plekken waar ideeën worden ontwikkeld, getest en bekritiseerd. Via niet voor de hand liggende, controversiële en tegelijkertijd gedegen analyses geeft het zijn kijk op (inter)nationale ontwikkelingen die onze wereld in de 21ste eeuw vormgeven.

We volgen Montasser al-Zayat. Met hem analyseren we het geweld van de politieke islam en volgen we hem op zijn zoektocht naar mogelijkheden om dit geweld op een vreedzame manier te stoppen. De nieuwe, interculturele, samenlevingen hebben alleen kans van slagen als de illusie van vreedzame co-existentie overgaat in een pijnlijke dialoog. Gedreven door een heilig vuur zijn mensen overal naarstig op zoek naar de waarheid en de weg. In Egypte liggen de wortels van de radicale Islam. De ideoloog van Al Qaeda, Ayman al-Zawahiri, is een Egyptenaar. Evenals de belangrijkste denker van de islamistische ideologie, Sayyid Qutb. Waarom is Egypte de bakermat van het islamisme, wat is het verband met de aanslagen van 11 september? En op welke manier zou deze vorm van politieke islam aangepakt kunnen worden? Na de moord op de Egyptische president Anwar Sadat in 1981 werden tientallen leden van extremistische groeperingen opgepakt. Een van hen was Ayman al-Zawahiri. In de gevangenis zette hij zich in voor een medegevangene die onder erbarmelijke omstandigheden werd vastgehouden. Dit was Montasser al-Zayat. Ze zouden vrienden worden door hun gezamenlijke strijd voor een islamitisch bestuurd Egypte. Maar waar al-Zayat de vreedzame weg op, ging radicaliseerde al-Zawahiri meer en meer. En hoewel ze elkaar in het openbaar bekritiseerden, bleef het wederzijds respect overeind. Al-Zayat geldt als een expert als het gaat om Al Qaeda. Veel Arabische televisiezenders wenden zich tot hem als er een boodschap van Bin Laden of al-Zawahiri naar buiten komt. Hij begrijpt hoe de decennialange onderdrukking van religieuze groeperingen in Egypte heeft geleid tot toenemend verzet en internationalisering, hetgeen uiteindelijke culmineerde in de aanslagen van 11 september. We volgen Montasser al-Zayat privé en tijdens zijn werk. De meeste cliënten zijn islamisten en zitten ofwel gevangen of zijn vrij na een lange gevangenisstraf. Een van hen is de imam Abu Omar, die hij regelmatig bezoekt in Alexandrië. Omar werd in 2003 door de CIA ontvoerd en naar Caïro gebracht. Daar werd hij tien maanden gemarteld, zonder resultaat, want Omar bleek geen banden met extremisten te hebben. Als gevolg van

Bron: VPRO

Meer Afleveringen van VPRO Tegenlicht

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

In een tijd waarin de depressiecijfers stijgen, groeit de behoefte aan nieuwe verhalen die weer betekenis geven en het gevoel van verbondenheid bevorderen. Een duik in die zoektocht met Nederlanders van verschillende generaties ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

Nu de roep om duurzaamheid en het behoud van onze planeet steeds luider wordt, staan we voor een cruciale uitdaging: hoe repareren we onze kapotte consumptiemaatschappij? Een duik in deze prangende kwestie met fanatieke burgers ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

Doet complexiteit ons de das om? Is Nederland onbestuurbaar aan het worden? Noem een overheidsdossier en het zit muurvast. Waar de meeste vingers wijzen naar de politiek, wordt de echte reden niet vaak genoemd: we hebben het al ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

Wat gaat er schuil achter de glanzende belofte van Artificial Intelligence? AI blijkt geen goddelijke machine, maar een industrie die bloed, zweet en metalen kost. Een systeem van extractie en uitbuiting op industriële schaal, ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

Hoe kan Europa eruit zien als we migratie niet als probleem maar als oplossing zien? Zoektocht naar een nieuw narratief over migratie. In verschillende steden door Europa ontspruiten initiatieven van een jonge, gemixte generati ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

Een verkenning van de nieuwste wetenschappelijke ontdekkingen over het innerlijke leven en gedrag van dieren. Zal meer kennis van dieren, planten en watermassa's ook maken dat we er beter voor gaan zorgen? Wetenschappers prober ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

De Oekraïne-oorlog is z'n tweede jaar ingegaan. Wat doet die oorlog met de Baltische Staten? De Oekraïense president Zelensky meent dat zij als volgende aan de beurt zijn. Hoe is de stemming in grensland Estland? Dat land wor ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

Overal in de samenleving duiken initiatieven op van mensen op zoek naar manieren om ons land van energie te blijven voorzien. Burgers, ondernemers en collectieven strijden voor democratisering van de energietransitie. Hoe zou e ...