De IJzeren Eeuw

Aan het begin van de 19e eeuw was het een veelgehoorde klacht, ons land was landerig geworden. Niet vooruit te branden. Maar aan het eind van die eeuw is Nederland onherkenbaar veranderd. Naast bruggen en sporen, zijn wegen en kanalen aangelegd. Amsterdam en Rotterdam ontwikkelen zich stormachtig. Van Maastricht tot aan Veendam verrijzen industrieën met moderne machines. De overzeese handel bloeit op, vooral met de Oost, de kunst vindt aansluiting bij internationale stromingen en de wetenschap komt rond het einde van de eeuw met vijf Nobelprijzen thuis. Nederland wordt opgestoten in de vaart der volkeren.nnIn dertien afleveringen neemt presentator Hans Goedkoop de kijker mee terug naar de 19e eeuw, de eeuw waarin een land tot stand kwam dat wij nog altijd herkennen - het begin van het moderne Nederland.

Een splinternieuw koninkrijk en geen cent te makken. Zo staat Nederland er in 1814 voor. Koning Willem I aan de slag. Zijn natie moet mee met de andere Europese machten. Het land gaat op de schop, wordt klaargemaakt voor een nieuwe tijd. Er komen kanalen, wegen en spoorlijnen. Rest de vraag: hoe moet dit alles betaald worden? Telkens duikt daarbij op de achtergrond een vrouw op: Johanna Borski, weduwe van een vermogende bankier. Zij is bereid om risico's te nemen die anderen niet aandurven. Zij leent de koning het geld voor De Nederlandsche Bank. Zij investeert in de ontwikkeling van het spoor, waar maar weinigen heil in zien. En ze wordt er steeds rijker mee, in tegenstelling tot de natie zelf, die bij het aftreden van Willem I in 1840 een schuldenlast heeft die nooit lijkt te kunnen worden afgelost. Hans Goedkoop praat o.a. met Frank Elderson, directeur van De Nederlandsche Bank, met financieel journalist Roel Jansen, met historicus Roland Uittenbogaard en met investeerder Marijn Pijnenborg. En hij gaat bij het ministerie van Financiën kijken hoe het koffertje met de Miljoenennota voor de minister wordt klaargemaakt.

Bron: VPRO

Meer Afleveringen van De IJzeren Eeuw

Nederland 1

De IJzeren Eeuw

Aan het einde van de 19e eeuw is er alle reden voor optimisme. Stijgende welvaart, verbetering van de positie van de vrouw, verheffing van de lagere standen. Nederland is in een eeuw tijd onherkenbaar veranderd, maar is deze mo ... 

Nederland 1

De IJzeren Eeuw

Geschiedenisserie in dertien delen van NTR/VPRO over de negentiende eeuw. Tegen het einde van de 19e eeuw moet het Nederlandse leger in Indië alle zeilen bijzetten in Atjeh, één van de laatste gebieden in de uitgestrekte Ind ... 

Nederland 1

De IJzeren Eeuw

Na Thorbeckes grondwet van 1848 is het Abraham Kuyper die de kleyne luyden een stem geeft. Door een eigen krant op te richten, een eigen school, een eigen universiteit, een eigen partij en kerk. De wereld in het klein. Een gran ... 

Nederland 1

De IJzeren Eeuw

In de late 19e eeuw voltrekt zich een revolutie op wetenschappelijk gebied. Er worden door Nederlanders ontdekkingen gedaan die voorgoed het inzicht in de wereld om ons heen veranderen. Het gaat over materie en licht, over de e ... 

Nederland 1

De IJzeren Eeuw

Je kunt het je nauwelijks meer voorstellen, maar aan het eind van de 19e eeuw is Enschede één van de grotere textielsteden. In een rap tempo heeft het zich ontwikkeld van een slome boerengemeenschap tot een swingend mondiaal ... 

Nederland 1

De IJzeren Eeuw

Na eeuwen van onderdrukking krijgt rooms-katholiek Nederland in de loop van de 19e eeuw steeds meer vrijheden terug. Er ontstaat onder de katholieken een hernieuwd zelfvertrouwen. Architect Pierre Cuypers, bekend van het Rijksm ... 

Nederland 1

De IJzeren Eeuw

Bijna iedereen heeft weleens gehoord van het Sarphatipark en de Sarphatistraat in Amsterdam. Maar bijna niemand weet meer wie Samuel Sarphati was. De arts, die in de 19e eeuw niet kon aanzien dat zijn patiënten stierven door s ... 

Nederland 1

De IJzeren Eeuw

De Rotterdamse haven, pijler van de Nederlandse economie, ontstaat in de 19e eeuw. Met dank aan de bijna vergeten zakenman Lodewijk Pincoffs. Hij is het die samen met vriend en bankier Marten Mees de oude elite en gemeente mee ...