Tot vandaag was de wereldgeschiedenis een westers gecentreerde onderneming, gebaseerd op de stelling dat iedereen zou moeten zijn zoals wij, of tenminste zo zou moeten worden. Volgens de Britse historicus Peter Frankopan, schrijver van de wereldwijde bestseller 'De Zijderoutes', heeft het Westen zich op die manier volledig vervreemd van de rest van de wereld. Het oude Europa is in verval en de economische voorspoed in Azië, Afrika en Zuid-Amerika gaat aan onze neus voorbij. We hebben geen vrienden meer oostelijk van Venetië, zegt Frankopan. Het machtscentrum verschuift langs de lijnen van de nieuwe zijderoute, van west naar oost. Hoe zullen wij ons aan die nieuwe wereldorde moeten aanpassen? We leven in verwarrende tijden. We appen alsof ons leven ervan afhangt, verschansen ons achter nieuwe grenzen en stemmen steeds nationalistischer. We zijn ervan overtuigd dat we in de beste, welvarendste en veiligste regio ter wereld leven. We denken kortom onszelf en de wereld goed in de smiezen te hebben, maar we worden verrast door nieuwe ontwikkelingen en gevaar wat we niet hebben zien aankomen. 'Logisch', zegt Frankopan, 'want wij zijn het product van onze eigen zelfoverschatting, onze diepgewortelde arrogantie, onze historische onbetrouwbaarheid en ons intrinsiek gebrek aan zelfreflectie.' Zo weigeren we te geloven dat er zich buiten de grenzen van onze welvaart een nieuwe orde aandient die grote politieke, economische en culturele invloed heeft op de wereld zoals we die denken te kennen. Volgens Frankopan is het hoog tijd voor een herijking van onze werkelijkheid. Voordat we kunnen begrijpen waar het naartoe gaat met de wereld en voordat we daarop kunnen reageren, moeten we anders naar onszelf leren kijken. Door terug te kijken, ver terug te kijken, houdt hij ons een spiegel voor, die uiteindelijk haarscherp laat zien dat we ons zullen moeten aanpassen, of we nou willen of niet.
Bron: VPRO
VPRO Tegenlicht
In een tijd waarin de depressiecijfers stijgen, groeit de behoefte aan nieuwe verhalen die weer betekenis geven en het gevoel van verbondenheid bevorderen. Een duik in die zoektocht met Nederlanders van verschillende generaties ...
VPRO Tegenlicht
Nu de roep om duurzaamheid en het behoud van onze planeet steeds luider wordt, staan we voor een cruciale uitdaging: hoe repareren we onze kapotte consumptiemaatschappij? Een duik in deze prangende kwestie met fanatieke burgers ...
VPRO Tegenlicht
Doet complexiteit ons de das om? Is Nederland onbestuurbaar aan het worden? Noem een overheidsdossier en het zit muurvast. Waar de meeste vingers wijzen naar de politiek, wordt de echte reden niet vaak genoemd: we hebben het al ...
VPRO Tegenlicht
Wat gaat er schuil achter de glanzende belofte van Artificial Intelligence? AI blijkt geen goddelijke machine, maar een industrie die bloed, zweet en metalen kost. Een systeem van extractie en uitbuiting op industriële schaal, ...
VPRO Tegenlicht
Hoe kan Europa eruit zien als we migratie niet als probleem maar als oplossing zien? Zoektocht naar een nieuw narratief over migratie. In verschillende steden door Europa ontspruiten initiatieven van een jonge, gemixte generati ...
VPRO Tegenlicht
Een verkenning van de nieuwste wetenschappelijke ontdekkingen over het innerlijke leven en gedrag van dieren. Zal meer kennis van dieren, planten en watermassa's ook maken dat we er beter voor gaan zorgen? Wetenschappers prober ...
VPRO Tegenlicht
De Oekraïne-oorlog is z'n tweede jaar ingegaan. Wat doet die oorlog met de Baltische Staten? De Oekraïense president Zelensky meent dat zij als volgende aan de beurt zijn. Hoe is de stemming in grensland Estland? Dat land wor ...
VPRO Tegenlicht
Overal in de samenleving duiken initiatieven op van mensen op zoek naar manieren om ons land van energie te blijven voorzien. Burgers, ondernemers en collectieven strijden voor democratisering van de energietransitie. Hoe zou e ...